Identificatie van hepatitis B & C infecties in Nederland

Landelijk zijn er twee monitoringsystemen van het RIVM om het aantal hepatitis B virus (HBV) en hepatitis C virus (HCV) infecties in kaart te brengen: meldingen door de GGD¹ en virologische weekstaten². De gegevens over meldingsplichtige infectieziekten worden verzameld door alle GGD’en in Nederland in het kader van de Wet publieke gezondheid. GGD’en ontvangen deze gegevens weer van huisartsen en medisch microbiologische laboratoria. Uiteindelijk komt de informatie anoniem in het registratiesysteem Osiris, dat beheerd wordt door het RIVM.

De virologische weekstaten vormen het overzicht van wekelijks aangetoonde virusinfecties. Eenmaal per week melden 21 laboratoria (van de 71) het aantal keer dat een bepaalde virusinfectie bij patiënten gevonden werd. Alle deelnemende laboratoria zijn aangesloten bij de Nederlandse Werkgroep voor Klinische Virologie van de Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie. Bij de virologische laboratoria wordt er geen onderscheid gemaakt tussen chronische en acute infecties. In tabel 1 staan de verschillen tussen de meldingen van de GGD en de laboratoria. De meldingen geven een vollediger beeld van het aantal chronische HBV infecties dan de virologische weekstaten. Chronische HCV is echter niet meldingsplichtig, acute HCV wel.

Tabel 1. Verschillen meldingen GGD en virologische laboratoria

Het aantal meldingen van chronische HBV infecties was in de periode 2005 t/m 2011 relatief stabiel met ongeveer 1600 nieuwe diagnoses per jaar (figuur 1). Het is opvallend dat vanaf 2012 zowel het aantal HBV als HCV infecties daalt. Omdat het alleen een overzicht van positieve diagnoses betreft is het onduidelijk of het aantal infecties daadwerkelijk daalt of dat er minder getest wordt op hepatitis. Om inzicht hierin te verkrijgen kan gebruik worden gemaakt van de huisartsendatabase IPCI.

Figuur 1. Aantal HBV en HCV infecties volgens de meldingen GGD en laboratoria

Huisartsendata

Een andere bron om de identificatie van chronisch HBV en HCV dragers te achterhalen is IPCI: ‘Integrated Primary Care Information’ database. Deze Nederlandse database bevat elektronische patiëntendossiers van 1,5 miljoen patiënten verdeeld over meer dan 600 huisartsen. Het bevat gecodeerde en anonieme gegevens over demografische kenmerken van de patiënten, symptomen, diagnosen, bevindingen bij het lichamelijk onderzoek, verwijzingen, en laboratoriumresultaten.^3-5

In figuur 2 staan het aantal HBV (HBsAg) en HCV (anti-HCV) testen per 1400 patiënten (gemiddelde huisartsenpraktijk).⁶

Figuur 2. Aantal HBV (HBsAg) en HCV (anti-HCV) testen per 1400 patiënten

Deze figuur laat zien dat het aantal HBsAg en anti-HCV testen in 2008-2012 toeneemt en vanaf 2013 afneemt. Samengevat lijkt in 2008-2013 jaarlijks meer getest te worden door huisartsen, maar worden minder infecties gevonden; en in 2013-2015 wordt zowel minder getest door huisartsen, als minder infecties gevonden.

Bronnen

1. RIVM. Open rapportages meldingsplichtige infectieziekten. 2016. http://www.rivm.nl/Onderwerpen/M/Meldingsplicht_infectieziekten/Open_rapportages_meldingsplichtige_infectieziekten (accessed March 22 2016).
2. RIVM. Open rapportages virologische weekstaten. 2016. http://www.rivm.nl/Onderwerpen/V/Virologische_weekstaten (accessed March 22 2016).
3. Lamberts H, Wood M, Hofmans-Okkes IM. International primary care classifications: the effect of fifteen years of evolution. Fam Pract 1992; 9(3): 330-9.
4. Vlug AE, van der Lei J, Mosseveld BM, et al. Postmarketing surveillance based on electronic patient records: the IPCI project. Methods Inf Med 1999; 38(4-5): 339-44.
5. van der Lei J, Duisterhout JS, Westerhof HP, et al. The introduction of computer-based patient records in The Netherlands. Ann Intern Med 1993; 119(10): 1036-41.
6. Veldhuijzen IK, Hofman R, Richardus JH. publicatie nog in voorbereiding. 2017.